Ze won de Clarks Shoe Design Award en showde haar collecties tijdens grote mode-evenementen. Het werk van Janine van den Bosch is een lust voor het oog. Ze gebruikt bijzondere materialen en verwerkt deze op een onverwachte manier. Vakmanschap met oog voor detail. Momenteel werkt Janine voornamelijk als schoenontwerper. Onlangs lanceerde ze haar eerste collectie voor het nieuwe schoenenmerk van Van Drunen Schoenfabriek: Lerora. De Schoenwerkplaats bracht een bezoek aan de werkplaats van Janine en stelde haar een paar vragen.

Kun je vertellen hoe je jouw talent ontdekte?
Inmiddels is dat alweer lang geleden. Ik heb eerst de HKU gedaan, daar heb ik Product Design gestudeerd en ben ik me gaan specialiseren in textiele materialen. In mijn laatste jaar tipte docente Renate Vollenberg mij over de opleiding tot Ambachtelijk Schoenmaker - zij vond dit echt iets voor mij. Ik wist toen niet eens dat er een opleiding was; dat het mogelijk was om ergens te leren hoe je schoenen maakt. Deze docent wilde graag dat ik ging afstuderen in die richting, met schoenen. Maar het afstudeerjaar was voor mij een veel te korte periode om me het vak eigen te maken, wanneer ik iets doe dan wil ik ook alles eruit halen. Ik wilde niet afstuderen met een product waar ik niet helemaal achter stond. Dus toen heb ik besloten verder te gaan met de richting waarvoor ik gekozen had en uiteindelijk ben ik gelukkig mooi afgestudeerd met als specialisatie textiele materialen.

Na mijn afstuderen ben ik meteen de opleiding Ambachtelijk Schoenmaken gaan doen. Hier heb ik enorm veel geleerd. Tijdens deze opleiding heb ik stage mogen lopen bij René van den Berg. Na deze drie jaar kon ik met de opgedane kennis en ervaring een mooi eindproduct maken. In 2014 kwam de Clarks Shoe Design Award op mijn pad en toen is het allemaal nog sneller gegaan.

Die show was een geweldige ervaring. Het was mooi om alle verschillende ontwerpen en creaties van de anderen te zien, niets was hetzelfde en dat vond ik echt waanzinnig leuk! Ik was verrast en enorm vereerd toen de jury mijn collectie bekroonde met de award. Ik kreeg de award omdat dat de collectie draagbaar was en omdat ik veel bijzondere materialen had gebruikt. De kennis die nodig is om zulke ontwerpen te maken heb ik vooral opgedaan tijdens mijn stage bij René; ik werkte samen met hem aan haute couture-schoenen en ik heb van hem geleerd hoe je ervoor zorgt dat een schoen draagbaar blijft. Dankzij het winnen van de award kon ik direct na het volgen van Ambachtelijk Schoenmaken ook de cursus Industrial Footwear Design gaan doen.

Raad je beginnende schoenmakers een stage bij een schoenmaker aan?
Het mooie aan de opleiding is dat je er je eigen invulling aan kunt geven. Ik had bijvoorbeeld klasgenoten die het vak wilden leren als hobby. Ik wist na die eerste dag al dat ik nooit meer iets anders wilde doen. Eén dag in de week vond ik te weinig, dat ging me te langzaam; ik wilde dit vak echt gaan doorgronden. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een stageplek. Dat bleek nog niet zo makkelijk, er zijn nog maar weinig bedrijven die het hele proces van schoenmaken met de hand bedrijven. Ik had een lijstje opgesteld en René stond bovenaan. Omdat ik toen ook les van hem kreeg twijfelde ik of het een goed idee was om hem te vragen; wat nou als hij mij afwees. Ik besloot het toch te doen en kreeg na het versturen van mijn mail al vrij snel een positief bericht terug. De stage duurde vijf maanden. Ik reisde iedere dag van Den Bosch naar Hoofddorp; het was een geweldige periode. We werkten aan de mooiste projecten. Daarna heeft René mij nog wel eens gevraagd te helpen bij een project. Ik denk dat dat wel één van de grootste complimenten is die ik heb gehad; dat hij mij goed genoeg vindt om mij te laten werken aan zijn projecten.

Heb je wel eens overwogen les te gaan geven in het maken van schoenen?
Ja, en ik heb hier ook wel eens met Liesel Swart (Dutch Shoe Academy) over gesproken, alleen kreeg ik in die periode steeds meer opdrachten dus was er geen tijd meer om lessen te verzorgen. Ik hoop ooit mijn kennis te kunnen delen. Voor nu kies ik ervoor om zelf nog meer te leren. Momenteel ben ik voornamelijk bezig met ontwerpen en branding, dat is weer een heel andere tak. Het is erg fijn dat ik de kennis van het ambachtelijk schoenmaken ook heb. Daardoor kan ik al tijdens het ontwerpen meedenken over hoe een schoen ook daadwerkelijk gemaakt kan worden.

Hoe en wanneer is jouw passie voor schoenen en het schoenmakersvak ontstaan?
Hoge hakken draag ik al lange tijd en schoenen heb ik altijd al interessant gevonden. Ik wist alleen niet dat je er echt je werk van kon maken. Ik herinner mij de eerste lesdag nog goed; ik vond het helemaal fantastisch. Je kunt dus wel zeggen dat mijn passie is aangewakkerd op de eerste lesdag van de opleiding Ambachtelijk Schoenmaken aan de Dutch Shoe Academy.

Hoe ontstaat een nieuwe collectie en welke eisen stel jij hieraan?
Als ik met iets nieuws begin wil ik altijd het liefst tien stappen in één keer maken. Maar er is maar één manier om die tien stappen te doorlopen en dat is door het te doen en geduld te hebben. Ik heb een materiaalstaal en daar ga ik mee fröbelen. Vaak heb ik ook al een vorm in gedachten, die ontstaat meestal door het type materiaal. In mijn gedachten krijgen de verschillende materialen automatisch een plek op de schoen toegewezen. Daarna bekijk ik of alles technisch mogelijk is. Ik vind het heel belangrijk dat er niet direct te zien is waar een materiaal oorspronkelijk voor diende. Dat komt ook uit mijn kunstacademieperiode, met name door mijn lerares materialen, Yvanka Linders. Zij hamerde er altijd op “Zorg dat je er iets mee doet waardoor het iets anders wordt”. Als je niet meer kunt zien waarvoor een materiaal diende ontstaat er iets nieuws.

Je bent erg goed in het verwerken van nieuwe en aparte materialen. Wat wil je graag beter kunnen/nog leren?
Het “zaken doen”, dat wil ik beter kunnen. Ik durf steeds meer te zeggen voor welke prijs en onder welke voorwaarden ik mijn freelance werk wil doen. Ik vind onderhandelen nog steeds niet leuk maar naarmate ik het vaker doe word ik er beter in en dan gaan zulke gesprekken ook makkelijker. Qua maken zou ik me graag willen verdiepen in het 3D-printen. Echter ligt op dit moment mijn focus op het ontwerpen. Ik werk nu bij Van Drunen Schoenfabriek voor de merken Durea en Lerora. Daar krijg ik die kans; zij willen mij ontzettend graag laten leren. Ik krijg de mogelijkheid er bij elke stap van het proces bij te zijn. Ik zit niet alleen achter de tekentafel te ontwerpen. Ik houd me ook bezig met andere stappen, zoals doelgroep bepaling, branding, marketing en social media - heel divers in ieder geval. Ook krijg ik de kans om mee te kijken bij mijn collega’s. Bijvoorbeeld bij de sales; ik kan meekijken hoe de verkoop naar winkeliers eraan toe gaat en hoe de communicatie gaat. Of hoe de technisch modelleur mijn tekeningen omzet naar digitale patronen en hoe deze vervolgens naar de snijtafel gaan. Ik zie dus echt het hele proces! Dat is enorm leerzaam. Bij de opleiding Industrial Footwear Design krijg je deze informatie ook, maar dit vak op deze manier leren is alleen mogelijk in de praktijk. Ik krijg bakken energie van al die nieuwe informatie.

Wie is jouw grote voorbeeld? Tegen welke (schoen)maker kijk je op?
René van den berg! Qua mode is Alexander McQueen een voorbeeld voor mij, voornamelijk door het gebruik van bijzondere materialen – en door de manier waarop deze verwerkt worden. Iris van Herpen inspireert mij ook. Wat ik mooi vind aan haar ontwerpen is dat je al van ver kunt zien dat het haar ontwerpen zijn, ze heeft echt een eigen stijl, en dat in combinatie met 3D-technieken. Bij haar is het ook zo: je ziet het niet. Van een afstand denk je: huh, hoe kan dit?!

Je hebt al meerdere keren jouw schoenen mogen showen tijdens een mode-evenement, wat heeft dit betekend voor jouw merk?
Ik heb twee keer mijn schoenen mogen showen tijdens Amsterdam Fashion Week; in 2014 mijn nieuwe collectie tijdens de Clarks Shoe Design Award en in 2016 in samenwerking met modeontwerper Anbasja Blanken. Tussentijds, in 2015, heb ik mijn tweede collectie geshowd op het Fashionclash Festival in Maastricht. Het is lastig te beoordelen wat alles voor mijn merk betekend heeft. Het feit dat ik kan zeggen dat ik tijdens deze evenementen mijn ontwerpen heb geshowd staat goed op mijn CV, het is alleen geen garantie voor succes.

Voor welk schoenenmerk zou je een keer een collectie willen ontwerpen?
Sophia Webster; ik houd heel erg van die kleurrijke snoepjesbom en ik denk dat je daarmee wel helemaal los kunt gaan tijdens het ontwerpen. En ik ben echt een detaillist, als je de schoenen van Webster bekijkt kun je zien dat elk ontwerp goed wordt uitgedacht en dat er aan elk detail aandacht wordt besteed. De uitdaging zou voor mij zitten in het verder ontwikkelen van de vormen binnen de ontwerpen; ik denk dat daar nog veel meer mogelijk is. Uiteindelijk lijkt het me ook heel tof om een eigen ontwerpbureau te hebben. Dat ik met een groepje mensen een totaalpakket aan kan bieden, van branding en ontwerp tot sociale media- en marketingstrategie. Ik ben dan ook heel erg blij dat ik de mogelijkheid krijg om dit nu bij Van Drunen Schoenfabriek te doen!

Je hebt je aangemeld op De Schoenwerkplaats. Wat vind je van het platform?
Ik vind het een prachtig initiatief! Ook goed om het ambacht inzichtelijker te maken voor de consument. Een platform bieden voor het ambacht is supermooi en belangrijk!

Wat is jouw beste advies voor (beginnende) schoenmakers?
Veel vlieguren maken en veel doen. Maak alles wat je leuk vindt en alles waar je gelukkig van wordt, of dat nou als hobby is of in opdracht. Het is een prachtig vak!